I.     Wnioski i opinie

 1.    Mocne strony gminnych działań z przykładami

 Na terenie Gminy Orzysz nie stwierdzono działań, które mogłyby być uznane za „mocne strony”, działań bardzo dobrze prowadzonych, wyróżniających się na tle innych, monitorowanych na terenie kraju.

Do ciekawych inicjatyw, realizowanych w różnych gminach naszego kraju, wartych wprowadzenia i rozwijania na terenie Gminy Orzysz można zaliczyć:

- zlecanie zadań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych organizacjom pozarządowym,

- szkolenia sprzedawców napojów alkoholowych,

 -szkolenia nauczycieli w charakterze trenerów programów profilaktycznych,

- publikacja „przewodnika” dla osób zainteresowanych problematyką alkoholową w gminie,

- oznaczanie obiektów, w których prowadzone są działania finansowane w ramach GP RPA,

- udostępnianie plakatów i innych materiałów antyalkoholowych dla organizacji pozarządowych z terenu gminy,

- zaproszenie organizacji do konsultowania projektu Gminnego Programu,

- działalność profilaktyczna prowadzona przez samych uzależnionych,

- podejmowanie przez Radę Miejską uchwały o środkach niewygasających, przeznaczanych na profilaktykę i rozwiązywanie problemów alkoholowych,

- założenie strony internetowej poświęconej w całości działaniom profilaktyki i rozwiazywaniu problemów alkoholowych,

- całodobowy, lub prowadzony w określonym czasie, telefon zaufania,

- przeprowadzenie diagnozy społecznej będącej podstawą do przygotowania GP RPA,

- właściwy skład GK RPA – zgodny z ustawą i racjonalnymi potrzebami,

- przyjęcie dokumentu w sprawie sposobu powoływania Gminnej Komisji,

- pozyskiwanie karanych do prac społecznych przy profilaktyce,

- deklaracja urzędników ws przeprowadzenia działań naprawczych,

- wyłonienie spośród członków Gminnych Komisji zespołów zadaniowych obejmujących wszystkie zadania Komisji,

- finansowanie przez Urząd Miejski materiałów biurowych i utrzymania lokalów organizacji pozarządowych zajmujących się rozwiązywaniem problemów alkoholowych,

- zatrudnienie pedagogów ulicy (inicjowanie i wzmacnianie działań streetworkerskich).

2.    Słabe strony prowadzonych w gminie działań

Z dokumentów przedłożonych do badań w ramach monitoringu wynika, że gmina nie zleca badań, sondaży i ekspertyz z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. Również brak badań skutków działań profilaktycznych, informacyjnych i edukacyjnych prowadzonych w ramach Gminnego Programu należy uznać za słabą stronę jego funkcjonowania.

Nie stosuje się systematycznego wypracowywania rekomendacji na kolejny rok realizowania Gminnego Programu w oparciu o doświadczeni z roku minionego.

Brakuje ogólnodostępnej informacji o planowanych, prowadzonych i zrealizowanych działaniach.

Nie wspiera się ruchów/działań integrujących dla potrzeb leczenia i samopomocy osób uzależnionych od alkoholu.

3.    Rekomendacje

 Poza rekomendacjami wyżej wymienionymi - zaproponowanymi w raporcie z monitoringu przeprowadzonego w roku 2011, proponuje się:

1. Zaleca się zaplanowanie środków na prowadzenie badań, sondaży i ekspertyz związanych zarówno z analizowaniem zjawiska uzależnienia w gminie, jak również z badaniem skutków prowadzonych działań profilaktycznych, informacyjnych i edukacyjnych.
2. Proponuje się poddawanie projektu GP RPA konsultacjom społecznym i zapraszanie do współpracy przy jego tworzeniu, np. stowarzyszenia i kluby abstynenckie, organizacje pozarządowe czy instytucje i osoby, na co dzień pracujące nad rozwiązywaniem problemów alkoholowych.
3. Zaleca się monitorować stopień realizacji programu (np. kwartalnie), by reagować na zmiany, wyzwania, mieć stałą kontrolę nad stopniem realizacji zadań i sposobem wydatkowania środków.
4. Proponuje się uwzględniać sprawozdania za poprzedni rok, rezultaty i aktualne diagnozy
   w konstruowaniu programu na rok następny.
5. Przygotować roczne sprawozdania merytoryczne, odnosząc się do każdego z zaplanowanych celów i z zadań zaplanowanych na dany rok w układzie zgodnym z kolejnością planowanych zadań, ocenić stopień zrealizowanych zadań.
6. Przeznaczać niewykorzystane środki w danym roku na realizację GP RPA w roku następnym.
7. Sprawdzić zgodność, przyjętych uchwałą Rady Miejskiej, limitów i rozmieszczenia punktów sprzedaży napojów alkoholowych z aktualnie stosowaną praktyką.
8. Prowadzić działania profilaktyczne również wobec dorosłych, którzy nie są uzależnieni. Np. włączać działania profilaktyczne do imprez organizowanych przez instytucje gminne i stowarzyszenia.
9. Rozszerzyć działania informacyjne (plakaty, ulotki, strona internetowa, opracowanie zbioru wiedzy) z aktualnymi informacjami dotyczącymi możliwości, miejsc i godzin wsparcia dla osób z problemem alkoholowym.

4.    Podsumowanie

Wydaje się, że władze gminy nie widzą i nie traktują mieszkańców, jako partnerów, którzy mogą wprowadzać nowe idee, rozwiązania i działania. W dziedzinie rozwiązywania problemów alkoholowych widać to bardzo wyraźnie. W wypowiedziach i traktowaniu daje się odczuwać, że to władze dają, wspierają, pomagają, informują, ułatwiają.  Nie widzi i nie słyszy się o potrzebie współpracy, o chęci zlecania zadań, o oczekiwaniu na krytyczne, służące zmianom, opinie mieszkańców.

Niepokoi także negatywne postrzeganie mieszkańców, grup i osób indywidualnych, którzy podejmują wysiłki polegające na prowadzeniu działań strażniczych. W jakimś stopniu, to właśnie niewłaściwe działanie i nienależyte traktowanie mieszkańców przez władze doprowadza do powstawania i rozwijania się obywatelskich ruchów strażniczych.

Badania wskazują, że działalność strażnicza podejmowana jest często w wyniku przeszkód, jakie napotykają w swojej codziennej działalności organizacje i osoby indywidualne.  Chcą oni sprawdzać, czy instytucje publiczne, przez nich finansowane oraz władze przez nich wybierane działają prawidłowo.

                II.            Załączniki

1. Uwagi do wersji wstępnej Raportu przygotowane przez urzędnika Urzędu Miejskiego w Orzyszu na prośbę monitorującego + 1 załącznik.
2. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych wraz z  Harmonogramem Wydatków na 2009 r.
3. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych wraz z  Zestawieniem Planowanych Wydatków na 2010 r.
4. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych wraz z  Zestawieniem Planowanych Wydatków na 2011 r.
5. Skład Gminnej Komisji RPA do dnia 4 stycznia 2011 r.
6. Zarządzenie 2/11 Burmistrza Orzysza z dnia 4 stycznia 2011 r. w sprawie powołania Gminnej Komisji RPA w  Orzyszu.
7. Zarządzenie 8/2012 Burmistrza Orzysza z dnia 16 stycznia 2012 r. w sprawie powołania Gminnej Komisji RPA w  Orzyszu.
8. Skład Gminnej Komisji RPA od dnia 16 stycznia 2012 r.
9. Uchwała Rady Miejskiej z dnia 29 grudnia 2001 w sprawie punktów sprzedaży alkoholu.

10.  Dokumenty w sprawie odmowy udostępnienia informacji publicznej.

a)      Decyzja Burmistrza Orzysza odmawiająca udostępnienia protokołów GK RPA z dnia 9.08.2011 r.

b)      Decyzja Burmistrza Orzysza odmawiająca udostępnienia protokołów GK RPA z dnia 14.08.2011 r.

c)      Odwołanie od decyzji Burmistrza Orzysza do SKO w Olsztynie.

d)     Pismo przewodnie do przekazanego przez burmistrza odwołania do SKO.

e)      Decyzja SKO w Olsztynie.